Een onvergetelijk bezoek aan Carussin

Na een uurtje rijden vanuit Turijn, net voorbij Asti, verandert het landschap. De heuvels worden hoger en hier en daar ligt een wijngaard dicht bij de top. Dit zijn de heuvels van de Monferrato. Niet veel later palmen wijngaarden het hele gezichtsveld in. We slaan links af waar een wegwijzer San Marzano Oliveto aanduidt. De weg kronkelt nog een tiental minuten over steile, smalle asfaltweggetjes alvorens we op onze bestemming aankomen. We parkeren de auto voor een hangaar waarvan de hele muur aan de linkerkant prachtig beschilderd is. Er staat een landelijk tafereel op afgebeeld met daar naast in het groot de letters Ca’d Carussin. Het is einde juli en vroege namiddag, broeierig warm dus. Vanuit de poort van de hangaar komt een licht bezwete en donker gebruinde man aangesloft. Hij begroet ons met een brede glimlach en een stevige handdruk. Luigi Garberoglio voelt zich klaarblijkelijk beter in zijn sas dan toen we hem op een drukke wijnbeurs spraken. ‘Benvenuto, la mia moglia vi aspetta’. Bruna Ferro, Luigi’s vrouw en iconische wijnmaakster, verwacht ons.

In het gezelschap van een klein energiek hondje komt Bruna tevoorschijn. Ze begroet ons allen hartelijk en neemt ons mee door de groene binnenkoer van de boerderij. Net erachter ligt de grootste wijngaard van het huis: amper 4 hectare. Bruna vertelt gepassioneerd over het werk dat ze daar verricht. “Het probleem in deze wijnbouwzone is de compactheid van de aarde. Die zit vol klei”. Ze wijst naar een nabijgelegen wijngaard van een wijnbouwer die onkruidverdelger gebruikt. “De grond in die wijngaard is bijna als cement. De wortels van de druivenplanten groeien niet zo diep waardoor de druiven sneller rijpen. Hun wijnen zijn té alcoholisch en missen complexiteit. Als natuurlijke wijnbouwers hebben wij een oplossing. Voor de leek lijkt het alsof onze wijngaarden vol onkruid staan. Maar het zijn verschillende plantjes en bloemen (Vicia villosa, Vicia faba minor, Sinapis en Pisum) die we zelf hebben gezaaid na de oogst. Hun talrijke wortels geven lucht aan de aarde, de bodem blijft bedekt zodat ze niet volledig uitdroogt en de bloemen trekken de juiste insecten aan. Insecticiden zijn daarom overbodig. Binnen enkele weken maaien we en laten alles ter plaatse composteren. Zo blijft de grond rijk aan micro-organismen, enorm goed voor de gezondheidstoestand van de wijngaard op lange termijn.”

In de wijnkelder gebruikt Bruna enkel roestvrije stalen en cementen vaten. “We maken geen technologische wijnen”, vertelt ze. “Onze wijngaarden leveren druiven met een grote smaakcomplexiteit én een mooi evenwicht. Dat is een gevolg van onze natuurlijke werkwijze. We laten de most fermenteren met enkel de wilde gisten en beperken ons verder tot traditionele wijnmaaktechnieken, zoals het overspoelen van de kap”. 

Wanneer we door de hangaar lopen komen we Luigi opnieuw tegen. Hij maakt een verzending wijnen klaar. Met de hand plakt hij op iedere fles een etiket en steekt ze in een doos. “Voor het Noma in Denemarken”, zegt Bruna langs haar neus weg. Zouden ze daar een mooie wijnkaart hebben?

We nemen een trapje naar boven en installeren ons aan een grote, houten tafel. Snel verschijnen enkele salumi en kazen in het midden. “100% natuurlijk, ambachtelijk en lokaal geproduceerd, door vrienden van mijn zoon, Matteo”, zegt Bruna met eenzelfde enthousiasme waarmee ze over haar wijnen praat. Vervolgens proeven we het courante gamma wijnen. “Asinoi en Lia Vì, beiden enkel van barbera-druiven, produceren we ieder jaar. Ze zijn onze voornaamste bron van inkomsten. De andere wijnen produceren we al dan niet, afhankelijk van het oogstjaar”. 

Na het proeven hebben we het nog wat over het reilen en zeilen in de wijnsector. “We investeren liever in de kwaliteit van onze wijnen dan in marketing”, vertelt Bruna met een iets serieuzer gezicht. “Misschien dat we daarom niet aan veel restaurants leveren hier in Italië.” “Maar wel aan Osteria Francescana”, voegt ze er snel aan toe. Zouden ze daar een mooie wijnkaart hebben?

Het afscheid is nog hartelijker dan de ontvangst. En Bruna laat ons niet vertrekken zonder een bol ambachtelijke kaas – geproduceerd door vrienden van Matteo – en een doos overheerlijke, dieprode tomaten van eigen kweek. “100% natuurlijk”, zegt Bruna nog snel. We hadden al een vermoeden. 

Proefnotities (deze nieuwe jaargangen zijn verkrijgbaar bij Decanto vanaf eind september):

Carica asino 2017 (100% carica asino) – Een boeiende witte wijn gemaakt van een zeldzame druivensoort. In de neus is de wijn fijn en kruidig. In de mond zorgen de zuren en een zilte toets voor een verfrissend effect. 

Dolcetto ‘Sbaraglio’ 2017 (100% dolcetto) – Voor het eerst een wijn van enkel Dolcetto-druiven in het gamma. Helemaal in de stijl van het huis: verfrissend, licht en fruitig. Zonder aan complexiteit te moeten inboeten.

Vino Rosso ‘Completo’ 2017 – Een ‘vino da torchio’: uit de droesem van de verschillende druivensoorten (hoofdzakelijk barbera met kleine percentages dolcetto en grignolino) wordt het achtergebleven sap geperst om er extra wijn van te maken. Die was aanvankelijk voor eigen consumptie of verkoop in bulk bestemd, tot een Noorse importeur de wijn proefde en er zeer enthousiast over was. Sindsdien verschijnt de wijn in flessen van 1l of bag-in-box van 3l. Een uiterst sappige en soepele wijn die licht gekoeld het beste tot z’n recht komt.

Barbera d’Asti ‘Asinoi’ 2017 (100% barbera) – Een complexe neus met aroma’s van bosbessen-, braambessen- en pruimenconfituur. In de mond fruitig en verfrissend. Een nooit-vervelende klassieker uitstekend te combineren met een brede waaier gerechten!

Barbera d’Asti ‘Lia Vì’ 2017  (100% barbera) – Enkel deze wijn stabiliseert niet in roestvrij stalen vaten, maar rijpt in cement. Naast de voor barbera typerende confituursmaken ook leder en specerijen in de neus. Een iets romerige textuur in de mond dan de andere wijnen, maar ook Lia Vì mist geen fraîcheur.

Moscato d’Asti ‘Filari Corti’ 2017 (100% moscato) –  In droevige tijden voor Moscato d’Asti (de vraag is al meer dan een decennium in verval) kan deze natuurlijke versie misschien voor een kentering zorgen. Elegant – niet te zoet en een fijne pareling – en met meer smaakcomplexiteit dan de gemiddelde Moscato.