Baricci

Montalcino, Toscana

Nello Baricci werd geboren in 1921 in Montalcino, in een bescheiden wijnboerenfamilie die afhankelijk was van pacht. In datzelfde jaar zag ook Franco Biondi Santi het levenslicht, zij het in een aristocratische wijnmakersfamilie. Ondanks het verschil in sociale klassen ontstond er een bijzondere band tussen hen. De moeder van Franco kon geen melk geven, terwijl Nello’s moeder overvloedig melk produceerde. Hierdoor werden Nello en Franco melkbroeders, wat de basis legde voor een levenslange vriendschap.

Vanuit verschillende achtergronden deelden Nello en Franco een toewijding aan Montalcino en zijn wijnen. Hun vriendschap groeide uit tot een symbool van eenheid onder de Brunello-producenten. Later in het leven kreeg Nello Baricci de eer van Franco Biondi Santi om als eerste zijn handtekening te zetten onder de oprichtingsakte van het Consorzio del Vino Brunello di Montalcino. Daarom behoudt Baricci nog steeds stamnummer 1 op de officiële kaarten van het Consorzio.

“De wijnen van Baricci weerspiegelen op een meesterlijke wijze de essentie van Montalcino en het unieke terroir van Montosoli. De puurheid, majestueuze tannine, diepgang van het fruit en harmonie doen denken aan de beste wijnen ter wereld. Baricci is één van de best bewaarde geheimen van Italië.” – Eric Guido

Hoewel Montalcino destijds een van de armste dorpen van Italië was en Brunello nauwelijks bekendheid genoot, brak Nello op jonge leeftijd met de familietraditie van het produceren van tafelwijnen voor grootgrondbezitters. Met slechts een paar spaarcenten op zak verwierf hij in 1955 een stuk grond op de heuvel Montosoli, ten noordwesten van Montalcino. Zijn kleinzoon, Francesco Buffi, vertelt hoe Nello altijd sprak over de legendarische status van Montosoli onder lokale wijnboeren. Zij zeiden dat sangiovese hier wijnen voortbrengt van ongekende finesse. Maar de rendementen waren er laag en de grond moeilijk te bewerken. Francesco beschrijft Montosoli als een plek waar de tijd lijkt te vertragen. Het koele microklimaat, beschermd tegen de sirocco (zuiderwind) door de heuvel waarop het dorp Montalcino ligt, en blootgesteld aan valleien die de zeewind doorlaten, zorgen voor een langere groeiperiode. Hier wordt soms wel tot 3 weken later geoogst dan in gebieden net ten zuiden van Montalcino. De stenige bodem uit het Plioceen bevat naast kalk met veel fossielen ook quartz, marmer en leisteen. De drainage en waterhuishouding dwingen de planten diep in de aarde op zoek te gaan naar water en voeding, soms tot 5 meter diep.

Nello was een visionair, niet alleen omdat hij geloofde in het potentieel van Montosoli om wijnen van wereldklasse te produceren, maar ook omdat hij ervan overtuigd was dat de toekomst van Brunello als geheel groter zou zijn dan slechts één domein of wijnmaker. Trots vertelt Francesco dat zijn grootvader een bescheiden man was die niet veel sprak, maar altijd klaarstond om advies te geven aan collega Brunello-producenten die het nodig hadden. Het is niet verrassend dat hij, net als Franco Biondi Santi, goed bevriend was met Giulio Gambelli, een van Italië’s grootste oenologen, die bekend stond om zijn spaarzame woorden en nooit één cent vroeg voor zijn adviezen.

Nello heeft nooit buiten de Montosoli-site geïnvesteerd, en tot op de dag van vandaag is al het fruit voor de Baricci-wijnen afkomstig van deze grand cru. Vandaag zetten kleinzonen Francesco en Federico het werk voort, trouw aan de filosofie van hun grootvader, hun grote voorbeeld en held. Deze filosofie draait om het op de meest pure manier tot uiting brengen van de essentie van sangiovese van Montosoli in de wijn. Ze werken op natuurlijke wijze, vermijden synthetische stoffen zowel in de wijngaard als in de cantina, en kiezen voor traditionele vinficiatie met rijping in grote foeders van Slavonische eik. Na één jaar rijping wordt ongeveer de helft van de oogst gebotteld als Rosso di Montalcino, waardoor ruimte wordt gemaakt voor de nieuwe oogst. De Brunello ondergaat een aanvullende rijping van twee jaar.

In 2017, terwijl het Consorzio del Vino Brunello di Montalcino zich voorbereidde op zijn 50-jarig jubileum, werd Nello Baricci ziek. Tijdens een rustig moment aan zijn ziekbed vroeg Francesco aan zijn grootvader welke boodschap hij aan het Consorzio zou willen overbrengen als hij het niet zou halen. Nello’s eenvoudige antwoord, “Grazie per tutto”, vat de essentie samen van een man van weinig woorden maar met een immense verdienste. De volgende dag overleed Nello Baricci en het jubuleum werd een ode aan één van de grondleggers van het huidige succes van Brunello di Montalcino.

Grazie a te, Nello.