Marabino

We bevinden ons bijna op het zuidelijkste punt van Sicilië, waar Kaap Passero de grens markeert tussen de Ionische Zee (richting Griekenland) en de Straat van Sicilië (richting Tunesië). Dit is het schiereiland Pachino, ten zuiden van de prachtige barokstad Noto, waar je altijd binnen enkele kilometers van de kust bent. Deze streek staat bekend als de beste regio voor de productie van Nero d’Avola.

Pierpaolo Messina, geboren en getogen in deze uithoek van Sicilië, richtte in 2002 het wijnhuis Marabino op. Zijn doel: puristische en elegante expressies van het terroir maken. Zijn visie: biodynamie in de wijngaard en non-interventionisme en micro-vinficaties in de cantina. Naast chardonnay, waarvan hij een schitterende Jura-achtige wijn maakt, heeft hij de autochtone moscato di Noto en nero d’Avola aangeplant. De wijngaarden liggen op glooiende heuvels, waar alles draait om il cielo e la terra. Want wie hier omhoog kijkt, ziet vrijwel het hele jaar door een stralend blauwe lucht. En dankzij de schitterende Middellandse zon en de nabijheid van de fonkelende zee geniet dit gebied van een helderder licht dan waar ook ter wereld. En wie tijdens een wandeling door de wijngaarden naar beneden kijkt, ziet een steeds veranderend palet, van helder kalksteenwit tot warme kleitinten.

Pierpaolo speelt hierop in door 18 verschillende percelen met diverse bodems afzonderlijk te beheren, oogsten en vinifiëren. De wijnen worden geassembleerd tot de harmonieuze Rosso di Contrada of apart gebotteld als unieke terroirexpressies.  Zo komt ‘Archimede’ uit een wijngaard met zestig jaar oude gobelet-druivenstokken, geplant op een stenige kalkbodem (palomina). Rondom de wijngaard groeien fruitbomen als granaatappel, lijsterbes en abrikoos, evenals een imposante palmboom die traditioneel werd aangeplant om een waterbron aan te duiden. De wijn is vernoemd naar de Oud-Griekse wiskundige uit het nabije Siracusa. Andere bodemtypes in de wijngaarden zijn ‘niura’ (een slibrijke, donkerkleurige alluviale kalkbodem), ‘a crita’ (gelige klei en kalkbodem) en ‘ianca’ (witte, fijnkorrelige kalkbodem).

De wijngaarden zijn vooral noordelijk georiënteerd, zodat heuvelruggen de druivenstokken beschermen tegen de Afrikaanse wind. Dit draagt bij aan de elegante stijl van Marabino’s wijnen, soms met alcoholpercentages zo laag als 12°. Verrassend, misschien, in een gebied dat zuidelijker ligt dan Tunis, de hoofdstad van Tunesië. Maar het idee dat koelere klimaten automatisch fijnere en elegantere wijnen opleveren, is een simplistische marketingmythe. Het ligt complexer! Daarnaast speelt biodynamie een rol: deze filosofie beschouwt de wijngaard als onderdeel van een ecosysteem dat de directe omgeving, de regio en zelfs de kosmos omvat. Monocultuur is taboe, dus Marabino plant olijfbomen en ander fruit tussen de wijngaarden en laat omliggende natuurgebieden onaangetast. Dit bevordert de bodemgezondheid en biodiversiteit. Hoewel er (nog) geen directe causale verbanden zijn aangetoond, lijken deze praktijken bij te dragen aan lagere alcoholpercentages in wijnen.

En nog dit. Een contrada in Sicilië is een landbouwgebied dat is afgebakend door natuurlijke grenzen zoals beekjes of wegen. De wijngaarden en de kelder van Marabino liggen in één enkele contrada, die van oudsher bekendstaat als Contrada Buonivini. Nomen est omen!

Karel Megens